De drukproeven zijn deels geparafeerd met als datums 30/12/46, 1/1/47 en 2/1/47.
Als je informatie hebt, alvast hartelijk bedankt voor je reactie!
EW
![]() |
|
Recent kwam ik een setje drukproeven tegen met een voor- en achterblad en een nietje er door. Ik heb geen idee of het gebruikelijk was om dit soort drukproeven te maken, voor wie ze gemaakt werden, wie de illustrator is van de betreffende vier prentbriefkaarten, kortom ik ben op zoek naar informatie over onderstaande drukproeven. Op het voorblad staat de tekst 'Progressive Proofs' en is op de foto het pand van 'Lascelles & Co. Ltd.' afgebeeld. Op het achterblad staat 'Lascelles & Co. Ltd. Process Engravers Gwynne House Essex Street Strand W.C.2'
De drukproeven zijn deels geparafeerd met als datums 30/12/46, 1/1/47 en 2/1/47. Als je informatie hebt, alvast hartelijk bedankt voor je reactie! EW
1 Opmerking
Deze Zuid-Bevelandse dames werden al voor 1900 in drie verschillende poses gefotografeerd . Van de foto’s werden in de volgende jaren een groot aantal prentbriefkaarten gedrukt. Er zijn mij maar liefst 22 verschillende uitgaven bekend. De dames moeten in hun tijd beroemdheden zijn geworden, maar al mijn pogingen om te achterhalen wie zij waren faalden tot nu toe. Toch zullen er ongetwijfeld nog familieleden of anderen zijn die weten hoe een of meer van de dames heetten, of uit welke gemeente ze afkomstig waren. Bij deze daarom een beroep op de gebruikers van deze website. Kunt u me helpen? Elke informatie is welkom! Jan Spoorenberg Pierre Loti Tombeau de PIERRE LOTI. Fotokaart, geen uitgever vermeld. Dezelfde afbeelding is ook als gedrukte kaart uitgegeven door J. Courtois.
Pierre Loti is de bijnaam van Louis Marie Julien Viaud (1850-1923). Pierre Loti was een Franse marineofficier, reiziger en romanschrijver. Hij baseerde zijn werk vooral op zijn verre reizen, vaak naar exotische landen. Loti hield zijn hele leven een sterke aantrekkingskracht voor Turkije (roman: Aziyadé, 1879). De koningin Pomare IV van Tahiti gaf hem de bijnaam Loti, de naam van een tropische bloem. Hij gaf deze naam aan een personage in zijn roman Le mariage de Loti (1880) en ging die ook als pseudoniem gebruiken. In Senegal speelde Le roman d'un spahi (1881) en in Japan Madame Chrysanthème (1887).Een van zijn bekendste romans is Pêcheur d'Islande (1886) over een Bretonse vissersman. Het is ook in het Nederlands verschenen onder de titel IJslandsche visscher, uitgegeven door Blankwaardt & Schoonhoven en door F.J. Schanekamp, beide uit Den Haag. Zijn werken maakte hem rijk en beroemd. In 1893 werd Loti lid van de Académie Française. Bekend is zijn portret geschilderd door Henri Rousseau. Pierre Loti en zijn gezin woonde in Rochefort, het was de thuishaven voor zijn vele reizen. Het was zijn ouderlijk huis dat hij verbouwde in Turkse stijl en volstouwde met curiositeiten, gekocht of gekregen tijdens zijn reizen. Het is thans een voor publiek toegankelijk museum. Hij stierf in Hendaye. Na zijn staatsbegrafenis is hij volgens zijn aanwijzingen begraven in de tuin van het huis van zijn oma in Saint Pierre d’Oléron 1), waar hij als kleine jongen speelde. De kaart laat de kleine steen op het graf zien, met het opschrift PIERRE LOTI. De schrijver nam in zijn testament de laatste wens op, dat het graf niet voor bezoekers toegankelijk mocht zijn. Maar oude ansichtkaarten gunnen ons wel een blik in deze tuin. Portret van Pierre Loti door Henri Rousseau. 1906, Kunsthaus Zürich. De VDP wenst iedereen een Vroolijk Pinksterfeest, Zalig Pinksteren en Fijne Pinksterdagen! De illustratie op bovenstaande prentbriefkaart is van de hand van illustratrice/striptekenares Willy Schermelé.
EW De Post in Beeld De post in beeld
Op grappige wijze geeft de afgebeelde kaart een aantal postale begrippen weer. De serieuze kant van de acht termen uit het postwezen is hieronder toegelicht. Monster zonder waarde Van Dale geeft als beschrijving van monster zonder waarde: “opschrift van monsters die per post verzonden worden”. De douane merkt alleen monsters als monster zonder waarde aan, die ongeschikt zijn voor de verkoop. [Frans: échantillon sans valeur; Duits: Munster ohne Wert; Engels: sample of no commercial value] Drukwerk Onder drukwerk (postaal) is te verstaan alle op papier door middel van druk vermenigvuldigde stukken. Tot 1993 is het tarief van drukwerk lager dan van brieven en briefkaarten. Prentbriefkaarten met gelukwensen e.d. van ten hoogste vijf woorden, mogen ook als drukwerk worden verzonden. [Frans: imprimé ; Duits: Drucksache; Engels: printed matter] Spoedbestelling Een spoed- of expresbestelling (ook wel expresse-) gaat buiten de gewone bestelling om. Expresbrieven worden direct na aankomst bij het postkantoor aan huis bezorgd, zonder te wachten op de eerstvolgende bestelling. Voor een exprespoststuk geldt een hoger tarief (expresrecht plus het normale tarief). Dergelijke poststukken zijn herkenbaar aan de rode expresstrookjes of stempels. [Frans: par exprès; Duits: Eilsendung; Engels: express delivery] Antwoord betaald Een briefkaart met betaald antwoord is een dubbele opgevouwen briefkaart. Achter de gewone briefkaart zit een tweede briefkaart met het opschrift Antwoord Betaald. De ontvanger kan deze gebruiken om zonder kosten een antwoord terug te zenden. In Nederland is de briefkaart met betaald antwoord in 1871 ingevoerd. Met ingang van 1 juli 1971 is de briefkaart met betaald antwoord in het internationaal postverkeer het binnenlands postverkeer in Nederland afgeschaft. [Frans: carte postale avec réponse payée; Duits: Postkarte mit Antwort; Engels: reply postal card] Geweigerd Het is mogelijk onvoldoende gefrankeerde post te weigeren en de verschuldigde portokosten niet te betalen. Ook is het mogelijk dat de ontvanger een aangetekende brief weigert. In dat geval leggen de posterijen dat in hun administratie vast. Geweigerde stukken worden zoveel als mogelijk aan de afzender teruggestuurd. [Frans: refusé; Duits: Annahme verweigerd ; Engels: refused] Strafport Om een betere controle te krijgen op de ontvangen portbedragen voor niet of onvoldoende gefrankeerde brieven binnen het district van het postkantoor worden op 15 mei 1870 de eerste portzegels uitgegeven. Om deze frankering achteraf te ontmoedigen, worden vanaf 1 mei 1871 ongefrankeerde brieven met 5 cent hoger port belast. Vanaf 1 april 1881 moeten alle niet of onvoldoende gefrankeerde brieven van portzegels worden voorzien. Omdat de geadresseerden deze extra kosten als boete ervaren, gaat men spreken van strafport. De berekening van het extra port is in het algemeen tweemaal het ontbrekende bedrag met een bepaald minimum. Bij strafport op brieven en kaarten uit het buitenland, wordt het bedrag in vreemde valuta omgerekend naar de munteenheid van het land van aankomst. [Frans: surtaxe; Duits: Nachporto; Engels: postage due] Aangeteekend Een aangetekende brief is een poststuk waarvan de verzender een bewijs van verzending (‘aantekening’) krijgt van het postbedrijf. Het postbedrijf reikt vervolgens het stuk alleen uit aan de geadresseerde als de ontvanger tekent voor ontvangst. Een aantekenstrook is een postaal etiket dat op een poststuk wordt geplakt om aan te geven dat het aangetekend is verzonden. De Wereldpostunie heeft besloten dat een aantekenstrookje de hoofdletter "R" van het Franse woord "recommandée" moet bevatten. [Frans: recommandée; Duits: eingeschrieben; Engels: registered] Poste restante Poste restante is een aanduiding op een poststuk die aangeeft dat de brief op het postkantoor bewaard moet worden tot de geadresseerde deze komt ophalen. Het is bedoeld voor “personen die ter plaatse geen vast verblijf houden”. Deze post wordt slechts een bepaalde tijd op het postkantoor bewaard en na deze termijn aan de afzender retour gestuurd. In sommige landen moet voor deze dienst betaald worden. [Frans: poste restante; Duits: postlagernd; Engels: poste restante ] ![]() De VDP-Contactdag en ledenvergadering in Rhenen in restaurant 3 Zussen in Rhenen was weer een succes. Het was gezellig om elkaar weer te ontmoeten, de appeltaart smaakte weer heerlijk en de presentaties waren weer leerzaam. Later dit jaar zien we elkaar in Zwolle! EW Schoolplaat Meinholds TierbildVaak duikt na publicatie van een artikel een interessante aanvulling op, die echter meestal te klein is voor een zelfstandig artikel. Voor een klein bericht op de website is zo’n aanvulling echter wel geschikt. Daarom verschijnt deze mededeling in het blog van de VDP.
De kaart met naast de deelstreep de tekst: “Meinholds Tierbild Nr. 20 b : Karpfen, Format 65 x 91 cm (farbige Verkleinerung)” is een verkleining van een Duitse schoolplaat uitgegeven door C. C. Meinhold & Söhne in Dresden. De naam van de serie schoolplaten is “Meinholds Wandbilder für den Unterricht in der Zoologie“ of kortweg Meinholds Tierbilder. In Nederland waren deze schoolplaten in de handel onder de titel Meinholds dierplaten. Twee uitgevers in Nederland hebben deze schoolplaten verkocht: - Retel’s Bureau voor Schoolinstallatie in Rijswijk (Z.H.), Emmastraat 11 (directeur Herman Retel) en - Uitgever L.C.G. Malmberg, Groothandel in Schoolbehoeften in ’s-Hertogenbosch. Het signatuur “P. Flanderky Berlin”, rechts onderaan op de kaart is van Paul Flanderky (1872-1937). Andere illustratoren van deze platen zijn onder meer Karl Wagner (1864-1939), Alfred Weczerzick (1864-1952) en Hans Schmidt (1877-?). Aanvulling op het artikel: Lodewijk van Duuren, 2010. Schoolplaten. VDP bulletin Jrg. 27(3): 32-36. Esperanto-postzegels Kaart uitgegeven of verstuurd naar aanleiding van een congres van de IFEF van 11-17 mei 1957 in Rijeka, Kroatië. De IFEF is een afkorting van Internacia Fervojista Esperanto Federacio = Internationale Vereniging van de Esperanto Spoorwegbeambten. De lijfspreuk van IFEF opgericht in 1909 is: “De sporen verbinden de landen, Esperanto de volkeren”.
De zin Kiam via lando same faros ? (= Wanneer gaat jouw land hetzelfde doen?) op een soort postzegel interpreteer ik als: Wanneer geeft jouw land Esperanto-postzegels uit? Van linksboven met de klok mee staan de volgende Esperanto-postzegels op de kaart:
De kaart laat een kleine thematische verzameling postzegels zien uit verschillende landen. Een passend thema bij de wereldtaal Esperanto. In een van de volgende nummers van het VDP-bulletin zal een artikel over postzegels op kaart verschijnen. ik hier om te bewerken. Een kaart van het vierlandenpunt in Vaals Dit jaar besteedt de Boekenweek aandacht aan Neutraal-Moresnet. Twee boeken, Zink van David Van Reybrouck en “Moresnet, opkomst en ondergang van een vergeten buurlandje” van Philip Dröge belichten de wonderlijke geschiedenis van dit voormalige buurland.
Omdat de noordpunt van Neutraal Moresnet tot aan het huidige drielandenpunt bij Vaals reikt, is er van 1816 tot 1920 een vierlandenpunt. Als op 10 januari 1920 het Verdrag van Versailles in werking treedt, houdt Neutraal-Moresnet echter op te bestaan en behoort vanaf die dag tot Duitstalig België. Moresnet, met een oppervlakte van 3,44 Km2, is ontstaan in 1816 na de Napoleontische oorlogen, omdat Koninkrijk Pruisen het Vereenigd Koninkrijk der Nederlanden elkaar dit stukje land met een belangrijke zinkmijn betwisten. Als compromis blijft dit stuk van Europa meer dan een eeuw neutraal gebied. Het vierlandenpunt in Vaals gaf aanleiding tot de uitgifte van vele prentbriefkaarten, waarop vaak de postzegels van de aangrenzende landen afgebeeld zijn. Bij de afgebeelde kaart zijn dat Duitsland met 5 Pfennig Germania, Nederland met 12 ½ cent Wilhelmina, België met 10 centimes Léopold II en de 10 Pfennig van Moresnet. Moresnet is op deze ansichtkaart als Neutral-Gebiet aangeduid. Verder is er een douanebeambte te zien die een smokkelaar met “Puike koffie” in de kraag vat. In het boek van Dröge is in het hoofdstuk “De grote postzegeloorlog” de geschiedenis van de postzegel van Moresnet uit de doeken gedaan. De afgebeelde postzegel bevat de tekst “ Kelmiser Verkehrs Anstalt neutrales Gebiet von Moresnet 10 Pfennig Poste interieure territoire neutre de Moresnet“. Deze postzegels zijn in 1886 uitgegeven door het Kelmiser Verkehrsanstalt op initiatief van Wilhelm Molly (arts en postzegelverzamelaar, * 1838-† 1919) voor het postverkeer binnen Neutraal Moresnet. Twee weken na de uitgifte verbieden de bestuurders de verkoop en het gebruik van de postzegels (Ausser Cours gesetzt). In Neutraal Moresnet geldt namelijk nog de Code Napoléon van 1816, waarin de postdienst een staatsmonopolie is. Wilhelm Molly weet later Moresnet nog een keer op de kaart te zetten. Hij stelt voor het Esperanto als officiële voertaal van Moresnet aan te nemen en het Centraal Bureau Esperanto van Genéve naar Moresnet te verhuizen. Moresnet krijgt de naam Amikejo = oord van vrienden. Hij krijgt het derde wereldcongres van Esperanto, gehouden in 1908 in Dresden, achter zich. Zijn plannen krijgen echter een te grote politieke lading die de neutraliteit van Moresnet in gevaar kan brengen. Duitsland gooit daarom roet in het eten en de zaak dooft als een nachtkaars uit. Lees meer over Postverkeer in Neutraal Moresnet op www.moresnet.nl Le Café des Oiseaux Le Café des Oiseaux
Een grote trekpleister van Bar-le-Duc, de hoofdplaats van het departement Meuse in Frankrijk was het Café des Oiseaux. Het heeft zelfs een artikel opgeleverd in het Franse tijdschrift La Nature in 1889. Ook zijn er verscheidene prentbriefkaarten van uitgegeven. Dit café bevatte een groot aantal vitrines met verzamelingen bijeengebracht door de eigenaar van het café, Joseph-Louis Poirson, geboren in Toul in 1808. Het grootste deel van de vitrines was gevuld met opgezette vogels, wat ook de naam van het café verklaart. Midden in de grote zaal van het café stond een fontein en een biljart. Een van de vitrines van het café bevatte een collectie pijpen en aanverwante zaken, hetgeen ook in het bovengenoemde artikel kort beschreven is: “In een zaal, aangrenzend aan de grote [zaal], bevindt zich een verzameling rookartikelen. Alle mogelijke vormen van pijpen, alle variëteiten van tabakszakken (blagues) zijn er opgestapeld.” Op de kaart valt nog veel meer te ontdekken: presentatie-pijpen, waterpijpen, Goudse pijpen, krulpijpen, figuurpijpen, porseleinen pijpen, tabakspotten en sigaren zijn op de foto te zien. Volgens een noot in het artikel is tijdens het schrijven van het artikel (dus circa 1889) de eigenaar overleden en zou het café en zijn inhoud per opbod verkocht worden. Of dit inderdaad is gebeurd, valt te betwijfelen omdat de kaart uit circa 1915 nog een intacte vitrine laat zien. Er schijnt nog steeds een Café des Oiseaux in Bar-le-Duc te bestaan in de Rue de la Neuveville, misschien is het de moeite waard om daar nog eens polshoogte te gaan nemen. Bron A. Bergeret (1889) Le café des Oiseaux à Bar-le-Duc. La nature. No. 859, 16 Novembre 1889 : 397-398. Op verscheidene kaarten in mijn verzameling komt in het postzegelvak het stempel II A voor.
Het betreft prentbriefkaarten van Duitse uitgevers van fotokaarten zoals E.A. Schwerdtfeger & Co. (EAS), Neue Photographische Gesellschaft (NPG) en andere. Het stempel is geen postaal stempel, want het komt ook op “ongelopen” kaarten voor. Wat is de betekenis van dit stempel? LvD Poppenhuis van Queen Mary Het gebeurt niet vaak dat in een uitzending van “Tussen Kunst en Kitsch” een deskundige zijn oordeel over prentbriefkaarten geeft. Maar in de uitzending van 20 januari 2016 kwam een album met 48 kaarten van het poppenhuis voor koningin Mary op tafel. Het poppenhuis is een geschenk voor koningin Mary (1867-1954), de vrouw van koning George V. De Engelse architect Sir Edwin Lutyens (1869-1944) tekent begin jaren twintig het ontwerp voor Queen Mary's Dolls' House en tuinarchitect Gertrude Jekyll (1843-1932) ontwerpt de tuin. Het is voor het eerst te zien in 1924 op de British Empire Exhibition in Londen. Vanaf 1925 staat het opgesteld in Windsor Castle en is toegankelijk voor publiek. Het poppenhuis toont hoe de Koninklijke familie omstreeks 1920 leefde.
Het is gebouwd op een schaal van 1:12 en drie voet hoog. Meer dan 1500 Engelse kunstenaars, ambachtsmensen en bedrijven leveren hun bijdrage aan het poppenhuis. Het prentbriefkaartenalbum met 48 kaarten heeft als titel “The Queen’s Dolls’ House Postcards”. Het album is door Raphael Tuck en Fleetway Press speciaal vervaardigd voor deze kaarten. Maar de kaarten van uitgever Raphael Tuck & Sons in het “famous Oilette process” zijn ook los te koop en als zes series in mapjes van ieder acht kaarten (series 4500 t/m 4505). De twee afgebeelde kaarten zijn uit serie V (Tuck series No. 4504). De opbrengst van de kaarten ging naar een goed doel. Overzicht van alle 48 kaarten Pickwick Papers Samuel Pickwick is een persoon uit “The Pickwick Papers”, een roman van Charles Dickens (1edruk 1836). De afbeelding op de kaart is een scène uit Hoofdstuk XX, A pleasant day with an unpleasant termination. Op pagina 226 staat het tekstgedeelte waar de kaart betrekking op heeft: 'Good,' said Mr. Pickwick, smacking his lips. 'Very good. I'll take another. Cool; very cool. Come, gentlemen,' continued Mr. Pickwick, still retaining his hold upon the jar, 'a toast. Our friends at Dingley Dell.'
De tekening is ondertekend met F. Barnard. Dit is de signatuur van Frederick (Fred) Barnard (1846-1896). Een Engelse illustrator, karikaturist en genreschilder. Hij is bekend van zijn tekenwerk voor de romans van Charles Dickens die zijn gepubliceerd tussen 1871 en 1879 door de uitgever Chapman & Hall. Fred Barnard illustreerde ook The Pilgrim's Progress, (Een pelgrims reize) van John Bunyan, 1893, uitgever John C. Winston & Co. De kaart is uitgegeven door Lichtdr. J.M. Schalekamp uit Buiksloot met nummer E. 163. Een vrijwel gelijke kaart bestaat ook van een onbekende Engelse uitgever. Met één uitzondering de derde regel met de naam van de uitgever ontbreekt. Zelfs het lettertype van het onderschrift (titel) is exact hetzelfde. Achterop staat Universal Series 36. No. 1-6. Deze uitgever heeft dus in ieder geval 6 kaarten uit deze serie uitgegeven. Een andere kaart is ook bekend, namelijk met een tekening van Alfred Jingle. De Nederlandse en Engelse kaart dateren ongeveer uit dezelfde tijd, al heeft de Engelse kaart een deelstreep en de Nederlandse kaart een ongedeelde adreszijde. Blijft nog de vraag: wat was de connectie tussen de Engelse uitgever en Schalekamp uit Buiksloot? Graag een reactie als u enig idee daarover heeft. Bovenstaande kaart is in 1950 (gebaseerd op poststempel) uitgegeven door N.V. v/h Weenenk & Snel te Baarn. De afbeelding is gemaakt door illustrator en striptekenaar Pax Steen.
EW
De Reis van keizer Wilhelm II naar Jerusalem Van 11 oktober tot 26 november 1898 duurde de reis van keizer Wilhelm II (1859-1941) en zijn gemalin naar Jerusalem. Naar aanleiding van deze reis verschenen verscheidene prentbriefkaarten. Eén van die uitgevers is in een artikel van het Algemeen Handelsblad van 27 november 1898 vermeldt:
“Zoo had men ruimschoots de tijd om den Ansichtspostkarten ter gelegenheid van de inwijding van de H. Verlosserkerk te Jeruzalem klaar te maken. Een maatschappij de “Erste Internationale Ansichtspostkartengesellschaft” bestelde voor alle historische momenten van de keizerlijke reis naar Palestina groote hoeveelheden kaarten; zij kon vast rekenen op goede zaken, want niet minder dan 60,000 abonnementen had zij weten te verzamelen. Al deze gelukkigen hebben uit de vijf hoofdverblijfplaatsten van den Keizer een toepasselijke briefkaart ontvangen, deugdelijk voorzien van het poststempel van elk dier steden.” Het waren de steden Venetië, Athene, Konstantinopel, Jeruzalem en Kaïro. Helaas zegde de Keizer het laatste bezoek aan de Khedive van Kaïro af. Toch kregen de abonnées toch een kaart uit deze stad. Het doel van de reis was de inwijding van de eerste protestantse (= evangelische) kerk in Palestina. Ook enkele Nederlandse predikanten woonden de inwijdingdienst bij. De kaart van Jeruzalem is een gekleurde tekening met veel versiering; de overige vier kaarten zijn in zwartwit uitgevoerd met een foto van de te bezoeken stad. Alle kaarten dragen een vertrekstempel van de desbetreffende stad en het stempel van de uitgever. De getoonde kaart is verzonden naar Frl. Gretha Meddens Vischmarkt Groningen. De tekst op het uitgeversstempel luidt: Abonnement de la compagnie internationale des cartes postales illustrées –Paris-Berlin-Vienne-Budapest- Absender Erste internationale Ansichtskartengesellschaft BERLIN S.W. Friedrichstr. 240/241.” Het is niet bekend of de bovengenoemde Duitse uitgever bij meer gelegenheden dergelijke kaarten heeft uitgegeven. Vanaf vandaag is de VDP ook te vinden op Pinterest. Klik rechtsboven in het scherm op het Pinterest logo en u komt vanzelf op het zogenaamde VDP bord.
EW
Mickey Mouse Mickey Mouse is een creatie van Walt Disney, maar het tekenwerk is vooral van Ub Iwerks. De 8 minuten durende tekenfilm "Steamboat Willie" met geluid in het Colony Theatre in New York op 18 november 1928 geldt als de geboorte dag van Micky Mouse. V anaf 13 Januari 1930 komt hij ook voor in stripverhalen (comics). In augustus 1931 verschijnt de strip 'De lotgevallen van Micky de Muis' in het blad Wereldkroniek. De krantenstrip Mikkie Muis verschijnt vanaf 2 oktober 1931 in de Telegraaf.
In de jaren 30 van de vorige eeuw gaf de uitgever Wilhelm S. Schröder uit Berlijn een grote serie kaarten met Mickey Mouse tekeningen uit. De kaarten hebben op de adreszijde een logo met WSSB, de afkorting van Wilhelm S. Schröder Berlin. Op sommige kaarten staat op de adreszijde “Mit Genehmigung der Lizenzinhaberin W. Hagelberg A.G”. (= met toestemming van de licentiehouder W. Hagelberg). Deze firma uit Berlijn had van Walt Disney de licentie gekregen voor de tekeningen van Micky Maus, waarschijnlijk voor heel Duitsland. Blijkbaar had Schröder een overeenkomst met Hagelberg om deze kaarten te mogen publiceren. De tekeningen van Mickey Mouse op de prentbriefkaarten zijn getekend door John Wills. Het is de artiestennaam van Willi Scheuermann, geboren op 1 April 1885 in Würzburg en overleden na 1959 in Berlijn. Scheuermann studeerde in München en Nürnberg en vestigde zich omstreeks 1910 in Berlijn. Hij was lid van het Berufsverband Bildender Künstler Berlins vanaf 1946. Andere kaarten van John Wills hebben een kenmerkende stijl; het zijn kinderkaarten die in de periode voor en tijdens de tweede wereldoorlog erg populair waren in Nederland en hier ook te koop waren. W. Hagelberg is een uitgeverij die zelf ook prentbriefkaarten heeft uitgegeven. Bekend zijn de “houd tegen het licht” kaarten. Omstreeks 1931 tijd verschijnen er ook Nederlandse prentbriefkaarten met Mickey de Muis, met het logo WHB (= W. Hagelberg, Berlin). Kleermaker Linden en zijn vrouw In het Nieuwsblad voor den Boekhandel van 4 mei 1906 het volgende bericht: “De firma Berkers Verbunt (Asten) heeft het plan opgevat, van elke gemeente in Noord-brabant, waar mooie gezichtspunten te vinden zijn, een of meer seriën geïllustreerde briefkaarten uit te geven. Het totaal der te vervaardigen zal, naar schatting, ongeveer één miljoen stuks bedragen. Een honderdduizendtal is reeds in bewerking, volgens een nieuw gevonden reproductie-methode, tinto-novum genoemd”.
Het is de drukkerij van Adrianus Maria Berkers (1874-1950) en Aloïsius Theodorus Maria Verbunt (1876-1942). Op 28 april 1906 verschijnt een grote advertentie in “De R.K. Boekhandel” waarin zowel de naam Noord-Brabantsch-Limburgsch Kaarten-Magazijn als Berkers-Verbunt voorkomt. In september 1906 wordt de drukkerij in Asten een “Naamlooze Vennootschap” onder de naam Stoom- Boek- en Handelsdrukkerij voorheen Berkers-Verbunt. De margarinefabriek A. Bluijssen en Zonen uit Asten is een goede klant van de drukkerij. Als deze firma in 1907 failliet gaat, heeft dat ook negatieve gevolgen voor de firma Berkers-Verbunt. A.M. Berkers verkoopt zijn handelsdrukkerij aan P.J. Schriks in Asten en emigreert in 1909 naar Amerika. Ook P.J. Schriks was uitgever van prentbriefkaarten. Vanaf 1920 gaf P.J. Schriks en Zoon het weekblad Peelbelang uit. Op een kaart in de serie “Noord-Brabantsch Dorpsleven” staat Uitg: Noord-Brabantsch-Limburgsch Kaarten-Magazijn. Asten. Hoewel “Berkers-Verbunt” niet in de firmanaam voorkomt, gaat het gezien het bovenstaande om dezelfde firma. De kaart is de laatste van drie bijeen horende kaarten. Op de website met kaarten van Brabants dorpsleven hebben de drie kaarten de volgende titels gekregen
Het is kleermaker Joannes (Januske) Linden, geboren in Asten op 2 oktober 1874 in Asten en overleden in Asten, 30 mei 1917 op 87 jarige leeftijd. Hij huwde op 9 januari 1873 met Maria Slegers. Zij is geboren op 8 mei 1833 te Asten en overleden op 8 maart 1910 in Asten. Zij is de vrouw op de kaart. Mijn (EW) mooiste vondst op het VDP Prentbriefkaartenfestival van afgelopen zaterdag:
Een militaire nieuwjaarskaart met (hoe kan het ook anders) een illustratie van Henk Rotgans. DarktownUitgeverij N.V. “De Tulp” in Haarlem gaf begin 20e eeuw een kaart uit met de Engelse titel: Tobogganing on darktown hill - an untimely hove: "clar de track." De vertaling ervan luidt: Sleeën op Darktown Hill, een ongelegen beweging: “uit de weg” [hove = move]. De kaart met het winterse tafereel is op 27 december 1927 als verjaardags- en nieuwjaarskaart verzonden. De kaart is zeer waarschijnlijk een onderdeel van een serie kaarten van “De Tulp” 1).
De voorstelling is een reproductie uit een serie van 75 lithografieën uitgeven door de firma Currier & Ives uit New York tussen 1879 en 1890. De serie staat bekend als de “Darktown Comics”. Op de originele lithografie staat Copyright 1890 by Curries & Ives 115 Nassau St. New York. De Darktown serie was één van de best verkochte series van Nathaniel Currier en James Merritt Ives, met per prent ongeveer 73.000 afdrukken. Zij publiceerden hun prenten niet in albums, maar alleen als afzonderlijke exemplaren. De prenten zijn geïllustreerd door Thomas Worth (1834-1917) en James Cameron (1829-1863). Currier & Ives noemden hun bedrijf ”The Grand Central Depot for Cheap and Popular Prints”. In 1907 sloot de firma Currier & Ives zijn poorten. De Darktown prenten waren destijds zeer populair waren maar zijn nu als zeer controversieel en racistisch te beschouwen. In het boek “Wit over zwart” zijn kaarten van enkele andere uitgevers afgebeeld, niet behorend tot de Darktown series, maar wel met dezelfde negatieve stereotypen. Bronnen
Noot 1) Op internet zijn meer Darktown-kaarten te vinden van een Nederlandse uitgever. De naam van de uitgever wordt echter niet vermeld. De titels op de vier kaarten luiden als volgt: A Darktown trotter ready for the word. Now den say go! And see fancy pranks bust de record wif dis ball bearin bike. [T. Worth] Darktown sports - a grand spurt. I'll beat dat ole pelter, or bust ! The Darktown banjo class - Off the key “If yous can’t play de music, jes leff de banjo go!” Scientific shaving on the Darktown plan. ”Nuffin but fustclass artists am ployed heah.” [J. Cameron] Op bovenstaande kaart van de uitgever Schaefer uit 1898/1899 valt te lezen "Bekroond met de groote Medaille Nizza [Nice] 1898. Verscheidene uitgevers en drukkers van prentbriefkaarten hebben aan tentoonstellingen deelgenomen (zie onderstaande overzicht). De bedoeling is in een artikel gegevens te publiceren over de aard van de tentoonstelling, de functie die de uitgevers hadden [jurylid of deelnemer], de prijzen, bijvoorbeeld medailles en de producten die ze tentoonstelden. Graag een reactie als u aan onderstaande lijst nog onbekende deelnames van uitgevers of drukkers aan ntentoonstellingen kunt toevoegen. Deelname van uitgevers en drukkers aan tentoonstellingen
Emrik & Binger 1861 Brussel 1861 Haarlem 1866 Amsterdam 1867 Parijs 1868 Arnhem 1869 Groningen 1873 Weenen 1877 Amsterdam 1878 Parijs 1879 Arnhem 1881 Amsterdam 1891 Amsterdam 1892 Amsterdam 1892 Scheveningen 1893 Haarlem 1894 Groningen 1894 Arnhem 1895 Amsterdam Tob Groen 1905 Luik 1906 Amsterdam 1907 Goes 1908 Almelo 1908 Amsterdam (Paleis voor Volksvlijt) 1908 Amsterdam (Bellevue) Jos Nuss 1907 Neurenberg (zie advertentie) J.H. Schaefer 1898 Nizza (Nice) (zie kaart) 1899 Oostende J.M. Schalekamp 1883 Amsterdam 1897 Dordrecht Het Mastbos bestaat dit jaar 500 jaar. Stadsarchief Breda trakteert het jarige bos en zijn bezoekers op een bijzondere verzameling ZOEKPLAATJES. Mooie oude ansichten die kriskras door het bos staan, maar wel nagenoeg op de locatie waar ze zo lang geleden zijn gemaakt. Wie goed zoekt vindt er 50!
Het Archief van Breda heeft vijf van deze kaarten opnieuw als kaart uitgegeven in groot formaat. Ook is er een tentoonstelling oude ansichtkaarten van Peter de Leeuw en Mastbosfoto’s van Piet Weessies in de Breedonk locatie Mastbos, Willem van Oranjelaan 17 te Breda. Te bezichtigen van 1 juli t/m 30 september op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur. De omgeving van Breda is erg bosrijk. Dit is onder andere te danken aan Graaf Hendrik III van Nassau die vanaf 1504 de scepter zwaaide over Breda. Ten zuiden van Breda liet hij in 1515 het Mastbos aanleggen. Het gebied werd ingezaaid met zaad van grove dennen geïmporteerd uit Zuid-Duitsland. Het Mastbos is hiermee het oudste aangeplante naaldbos van ons land. Het bos diende in eerste instantie als (valken) jachtgebied waar de graaf en zijn gasten konden jagen op edelherten, damherten, reeën, konijnen, roeken en zelfs blauwe reigers. Daarnaast heeft het ook als productiebos gediend. Het affiche is een detail van een kaart met titel Omstr. Breda-Ginneken put in ’t Mastbosch. Uitg. A. van Erp, Ginneken, ca. 1907. Van Erp was ook de fotograaf van deze ansichtkaart. Bron: Staatsbosbeheer en Stadsarchief Breda. A.T.V.A. Amsterdamsch Tehuis voor Arbeiders De Kaart
Een kaart met het Amsterdamsch Tehuis Voor Arbeiders is uitgegeven door F.J.J. Colijn in Amsterdam. De geschreven tekst op de adreszijde luidt: “A.T.V.A. Kramer 282 Th. P. Koning Marnixstraat 290 Amsterdam“. Waarschijnlijk is deze persoon één van de bewoners van dit tehuis, en is wellicht met “Kramer 282”, Kamer 282 bedoeld 1). Het gebouw De bouw is begonnen in 1916 op het terrein van de voormalige Amstel-Suikerraffinaderij en gereed gekomen in 1918.De architect was Jan Ernst van der Pek in opdracht van de Vereeniging Amsterdamsch Bouwfonds. Het gebouw bevatte 360 eenpersoonskamertjes, de huurprijs voor een kamertje was 35 cent per dag, voor de iets grotere kamertjes 40 cent per dag. Het gebouw was bedoeld voor ongehuwde arbeiders. Naast de kamertjes was er een conversatiezaal, lees- en schrijfkamer, en een eet- en koffiezaal. Over deze koffiezaal stond in het Nieuws van den Dag van 1913: “In het geldelijk belang der inrichting ligt het in de bedoeling de eetzaal en de koffiezaal ook open te stellen voor niet tot de logeergasten behoorende personen“. Boven de keuken was de woning voor de pachter der restauratie. Het gebouw is nu een Rijksmonument. In 2015 is nog een klein gedeelte van dit monument gesloopt, want het kleine poortje op de kaart, dat toegang gaf tot het achterterrein is bij de bouw van het pand ernaast “opgeruimd”. De mogelijke uitgever Over de uitgever van deze kaart is niets bekend, maar enig zoekwerk op internet leverde wel een aantal gegevens op die mogelijk iets meer zeggen over de persoon F.J.J. Colijn. In Amsterdam is een Franciscus Johannes Jacobus Colijn 2) woonachtig geweest. Hij is op 31 mei 1893 gehuwd met Margaretha Petronella Cramer van den Boogaart, hij is dan 26 jaar en van beroep metselaar, de vader van de bruid was boekdrukker. Die leeftijd komt overeen met een F.J.J. Colijn die geboren is op 9 december 1866 in Amsterdam. Bij het huwelijk van zijn oudste dochter in 1920 is hij van beroep koffiehuishouder, in 1923 bij het huwelijk van zijn tweede dochter heeft hij als beroep kastelein. Het is dus niet onmogelijk dat hij de koffiezaal van het tehuis beheerde en via zijn schoonvader de kaart liet drukken. Het feit dat dit tot nu toe de enige mij bekende kaart van deze uitgever is, betekent dat hij een kleine uitgever in Amsterdam was, waarvan de kaarten misschien alleen in het Tehuis voor Arbeiders in Amsterdam te koop waren. Noten 1) Enkele details van de kaart, huidige afmetingen 12,5 x 8,5 cm. De (waarschijnlijk witte) rand is echter links rechts en boven afgeknipt. In het postzegelvak staat: “HOT“, rechts naast de deelstreep staat: “Briefkaart“, op de eerste adreslijn de aanhef “aan“ en links dwars: “Uitg. F.J.J. Colijn, Amsterdam“. 2) Er was in Amsterdam ook een Franciscus Jacobus Johannes Colijn woonachtig, geboren 23 mei 1883. Van deze persoon zijn geen nadere gegevens bekend. |
AuteursDeze blog wordt afwisselend geschreven door Lodewijk van Duuren, Eltina Dijkstra en Leon Zijlmans. Categorieën
Alles
Archief
Juli 2024
|